2019 yılında 83 milyar TL büyüklüğe ulaşan e-ticaret sektörü, koronavirüs salgınının başladığı mart ayından itibaren atağa geçti. Salgın döneminde 1 milyon yeni kişi ilk defa e-ticaret ile tanıştı. Artık ihtiyaçların çoğu online platformlar üzerinden sağlanıyor. Şirketler bu alana yaptıkları yatırımları artırmayı planlarken, e-ticarete giriş yapmak isteyenler için de yeni fırsatlar doğuyor.
E-ticaretin dünya genelindeki hacmi, son üç yılda yüzde 73 artış göstererek 3,5 trilyon dolara ulaştı. Her yıl ortalama yüzde 30 büyüme gösteren global e-ticaret pazarının 2021 yıl sonu hedefi olan 5 trilyon dolarlık hacme ise salgın nedeniyle 2020 yılının sonunda ulaşacağı öngörülüyor. Küresel online ticaret hacminin yüzde 64’ünün gelişmekte olan ülkelerde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu ülkelerden biri de Türkiye…
E-TİCARETTE YÜZDE 40 ARTIŞ!
Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği’nin (TÜBİSAD) yayımladığı Türkiye E-Ticaret Pazar Büyüklüğü raporuna göre, 2019’da sektör 83 milyar TL büyüklüğe ulaştı. Sektör 2019 yılında dolar bazında yüzde 18 büyürken, 2015-2019 yılları arasındaki ortalama yıllık büyüme hızı ise yüzde 35 oldu. 2020 yılında ise sektör sürpriz bir durumla karşılaştı. Koronavirüs salgınının yaşandığı bu dönemde insanların ihtiyaçlarını online ticaretten karşıladığı görülüyor. Bu da sanal ticaret kullanıcı sayısı ve satışlarını artırdı. Bu dönemdeki artışın devam ederek yıl sonunda büyüme getirmesi bekleniyor.
E-Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) verilerine göre, 11 Mart’tan bu yana online ticarette önceki aylara göre yüzde 40’ın üzerinde artış oldu. Özellikle market ve zorunlu ihtiyaçlar satan platformlarda bu oran yüzde 200’ün üzerine çıktı. Pandemi döneminde 1 milyon yeni kişi ilk defa online ticaret ile tanıştı. Bu dönemde evden çıkılmıyor ancak evde de e-ticaret mobil platformlardan yapılmaya devam ediliyor. Özellikle sosyal medya mecralarının, video konferans ve mesajlaşma uygulamalarının daha fazla mobilden kullanılması, mobilden alışveriş yapılmasını da sağladı. Bu dönemde mobil cihazlardan gelen trafik yüzde 80 ve ciro payı ise yüzde 60 olarak gerçekleşti.
Yine ETİD verilerine göre, bu dönemde zorunlu market ihtiyaçları en fazla satışı artan kategori oldu. Tüketicilerin internetten gıda ve ev temizlik ürünü satın alma sıklığı yüzde 41 arttı. İnternetten daha sık alışveriş yapar hale geldik. Yüzde 500 artışla bu kategori zirve yaptı. Evde yemek yapma tercihinin yüzde 80 arttığı bu dönemde, elektrikli küçük ev aletleri ve züccaciye kategorilerinde yüzde 100 artış yaşandı. Evde yaşamın bir parçası olarak sağlık ve hijyen, spor malzemeleri ve kitap kategorileri en hızlı büyüyenler arasında yer aldı.
BÜYÜME TRENDİ SÜRECEK
TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Kübra Erman Karaca, dijital ekonomiye dönüşüm sürecinin Covid-19 salgınıyla birlikte muazzam bir hız kazandığını belirtiyor. Karaca, “Yaşadığımız bu olağanüstü dönemde, tüketiciye hızlı teslimat tecrübesi yaratarak çok hızlı büyüme gösteren yeni kategorilere ve sanal ticareti hiç kullanmayan kesimin de kullanıcıya dönüşmesine tanık olduk’’ diyor. Online ticaretin kolaylığına alışan tüketicilerin önümüzdeki dönemde de online alışverişi sürdüreceği ve 2020 yılında e-ticaret sektörünün büyüme trendinin devam edeceği öngörülüyor.
Sektör oyuncularının ise önümüzdeki dönemde e-ihracat, kullanıcı deneyimi teknolojileri ve lojistik alanlarına yatırım yaparak verdikleri hizmetleri bir üst seviyeye çıkarmak için çalışacağı tahmin ediliyor. Deloitte Türkiye Ortağı Hakan Göl, “E-ticaret sektörü kuvvetli bir büyümeyle perakende sektörü içinde yüzde 6,2’lik paya ulaştı’’ diyor. Göl, önümüzdeki yıllarda dijital dönüşüme ve e-ticarete odaklanmış şirketlerin küresel pazarlarda da öne çıkacağına inandıklarını belirtiyor.
YENİ MÜŞTERİ SAYILARI ARTTI
Covid-19 salgını döneminde fiziksel kanalda ticaret durma noktasına geldi. Mağazalarını kapatan ya da mağazası açık olsa da müşteri sayısı azalan perakende işletmeleri satışa devam etmek için e-ticaret seçeneğini değerlendirme yoluna gitti. Salgın nedeniyle evlerinden çıkmayı tercih etmeyen tüketiciler ihtiyaçlarını internetten karşılamaya başladı. Online ticaret sitelerinden Trendyol’da da satış yapan şirket ve ürün satın alan tüketici sayısında Covid-19’la birlikte hızlı artışlar yaşandı. Platform üzerinden satış yapmak için başvuran şirket sayısındaki artış, mart ayı itibariyle bir önceki aya göre yüzde 60’ın üzerine çıktı.
Yine bu dönemde Trendyol’dan ilk defa alışveriş yapan tüketici sayısı iki katın üzerinde arttı. Pazar yeri şirketlerinin yanı sıra mağazalarını kapatan giyim perakendecilerinin e-ticaret sitelerinde de artış yaşandı. Örneğin 19 Mart’ta mağazalarını kapatan Boyner, bu süreçte boyner.com.tr ve Morhipo.com ile hizmet vermeye devam etti. boyner.com.tr’de son bir aylık dönemde yüzde 30’un üzerinde yeni müşteri kaydı gerçekleşti. boyner.com.tr ve Morhipo.com Genel Müdürü Barış Akyürek, ‘’Pandemi dönemi öncesinde boyner. com.tr’nin toplam Boyner satışları içindeki payı yüzde 15 oranındaydı. Morhipo.com ile birlikte değerlendirdiğimizde 2020’nin ilk çeyreğinde online satışların Boyner Grup şirketleri içerisindeki satışlara oranı yüzde 30’lar civarına ulaştı’’ diyor. Boyner, bir yıl içerisinde bu oranın yüzde 40’lar seviyesinde olmasını hedefliyor.
SANAL MARKET KATLANDI
E-ticarette en fazla büyüyen alanlardan biri de sanal market alışverişleri oldu. Migros Ticaret A.Ş. Büyük Mağazacılık, Toptan ve E-Ticaret Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Bartın, ‘’Migros Sanal Market’e olan talep bu dönemde dört katına çıktı. Son iki yıl içerisinde sanal market üst üste yüzde 75 büyümüştü. Macrocenter ve Tazedirekt’in kendi online operasyonları bulunuyor. Buralarda 6-7 kat artış yaşanıyor’’ diyor. Yine geçtiğimiz yıl faaliyet göstermeye başlayan Migros Hemen de hızlı teslimat modeliyle ürünleri müşterilerin kapısına getiriyor.
Bu dönem, Migros Hemen hizmeti verilen mağaza sayısı da yüzde 50 artırıldı. Migros, bu dönemde belirli mağazaları yalnızca Migros Sanal Market hizmeti sunan gölge mağazalara dönüştürdü. Bu dönemde teknoloji alışverişleri de e-ticaret kanalı üzerinden yapılıyor. Bu da şirketlerin satış oranlarına yansıyor. Örneğin Teknosa’nın ilk çeyrek dönemdeki online satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 109 büyüdü. Böylelikle online satışların payı Teknosa’nın bu dönemdeki toplam cirosunun yüzde 10,7’sine ulaştı. Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, ‘’Bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz dijitalleşme yatırımları, hem müşterilere sunduğumuz hizmetin devamlılığı hem de operasyonların, süreçlerin sürdürülmesi noktasında bu yeni ve zorlu koşullara hızla adapte olmamızı sağladı’’ diyor.
